พริก

ในประเทศไทยสามารถปลูกพริกได้ตลอดปี แต่จะปลูกได้ผลดีที่สุดระหว่างเดือนตุลาคม-กุมภาพันธ์ ซึ่งเป็นช่วงที่เก็บผลผลิตในฤดูแล้ง ทำให้สะดวกในการตากแห้ง อีกทั้งเป็นช่วงอุณหภูมิที่เหมาะสมกับการเจริญเติบโตของพริกชี้ฟ้า พริกขี้หนู ( 24-29 องศาเซลเซียส)
แต่จะปลูกให้ได้ราคาสูงจะต้องปลูกในเดือนเมษายน-พฤษภาคมและสิงหาคม-กันยายน ซึ่งเป็นช่วงที่ปลูกพริกยากที่สุด

การเตรียมดิน
-ไถดินลึก 30-40 เซนติเมตร 2-3 ครั้ง แต่ละครั้งตากดินทิ้งไว้ 2-3 สัปดาห์
-ถ้าดินมี pH ตํ่าให้ปรับสภาพของดินโดยใช้ปูนขาว ตามคำแนะนำของการวิเคราะห์ดิน โดยทั่วๆไปไม่เกินครั้งละ 300 กิโลกรัมต่อไร่ ทิ้งไว้ 1-2 สัปดาห์

ระยะปลูก
สำหรับระยะปลูกพริกที่เหมาะสม พริกขี้หนูและพริกชี้ฟ้า เป็นพริกที่มีทรงพุ่มใหญ่ ควรใช้ระยะระหว่างต้น 50 เซนติเมตร ระยะระหว่างแถว 100 เซนติเมตร พริกหยวก ใช้ระยะระหว่างต้น 40 เซนติเมตร ระยะระหว่างแถว 50 เซนติเมตร ส่วนระยะปลูกที่เหมาะสมสำหรับพริกยักษ์ซึ่งเป็นพริกที่มีทรงพุ่มเล็ก ควรใช้ระยะห่างระหว่างต้น 40 เซนติเมตร ระหว่างแถว 60 เซนติเมตร

วิธีการปลูก
การปลูกพริกในปัจจุบันสามารถทำได้ด้วยกัน 2 วิธี ซึ่งเกษตรกรจะเลือกใช้วิธีใดนั้นขึ้นอยู่กับสภาพพื้นที่ ดังนี้
1. การเพาะเมล็ดพันธุ์ ในแปลง
2. การเพาะเมล็ดพันธุ์ในกะบะเพาะที่มีวัสดุเพาะเมล็ด

การดูแลรักษา
-ใส่ปุ๋ยคอกในอัตรา 3-4 ตันต่อไร่ หรือประมาณ 500 กรัมต่อหลุม
-ปุ๋ยเคมีสูตร 12-24-12 รองก้นหลุมอัตรา 20 กิโลกรัมต่อไร่
-หลังจากปลูกกำจัดวัชพืช ใส่ปุ๋ยเคมี 12-24-12 อัตรา 25 กิโลกรัมต่อไร่
-หลังปลูกแล้ว อายุ 15-20 วัน ใส่ปุ๋ยเคมีสูตร 12-24-12 อัตรา 25 กิโลกรัมต่อไร่ทุกๆ 3 สัปดาห์ ประมาณ 4-5 ครั้ง

การกำจัดวัชพืช
-ควรกำจัดขณะวัชพืชยังเล็กเพื่อไม่ให้แข่งขันกับพืชหลักหรือเป็นแหล่งเพาะศัตรูพืช หรือติดไปกับผลผลิต
-ควรเก็บวัชพืช และเศษพืชโดยเฉพาะที่เป็นโรคไปทำลายนอกแปลงปลูก

ที่มา:   กรมส่งเสริมการเกษตร

โรคกุ้งแห้งหรือแอนแทรคโนส

สาเหตุเกิดจากเชื้อรา Collectotrichum sp.
ลักษณะอาการ
ลักษณะการเข้าทำลายในพริกผลใหญ่ จะเกิดจุดฉ่ำน้ำขึ้นโดยที่ผิวของผล พริกจะมีรอยบุ๋มเล็กน้อย และมีอาการฉ่ำน้ำเป็นรูปวงกลมหรือวงรี ต่อมาแผลจะค่อยๆ ขยายออก เชื้อราจะสร้างสปอร์ซึ่งเห็นเป็นวงกลมสีดำชัดเจน สำหรับในพริกผลเล็ก ลักษณะการทำลายในช่วงที่มีฝนตกติดต่อกันเป็นเวลาหลายวัน คือ เนื้อเยื่อผลพริกเกิดจุดฉ่ำน้ำแต่ไม่ปรากฏรอยบุ๋ม หรือ ปรากฏแต่ไม่ค่อยชัดเจน แต่ถ้าผลพริกถูกทำลายในช่วงที่ฝนไม่ตก แผลจะไม่เป็นทรงที่แน่นอน พบการระบาดมากในระยะที่ผลผลิตพริกกำลังเจริญเติบโต แสดงอาการเห็นได้ชัดกับผลพริกที่แก่จัดหรือสุก
การแพร่ระบาด พบการระบาดในช่วงฤดูฝน หรือในช่วงที่มีฝนตกติดต่อกันหลายวัน ความชื้นในอากาศมีมากจนทำให้เชื้อรา เจริญเติบโตได้ดีและปัจจัยเสริมที่ทำให้โรคระบาดรุนแรงก็คือ พริกขาดแคลเซียมที่จะเป็นตัวช่วยให้เซลล์แข็งแรงต่อต้านเชื้อราและแบคทีเรีย เมื่อเกิดโรคระบาดไม่มีการป้องกันที่ถูกวิธี
การป้องกันกำจัด
1.ทำการกำจัดวัชพืชอย่าให้เป็นที่สะสมของโรค-แมลง และความชื้น
2.เก็บผลพริกที่เป็นโรคออกไปทำลายนอกแปลง
3.ควบคุมโรคโดยใช้เชื้อราไตรโคเดอร์ม่า
4.ใช้ยาป้องกันกำจัดเชื้อราพ่นทุก 1-2 อาทิตย์ต่อครั้ง

โรคใบจุด

สาเหตุเกิดจากเชื้อรา Cercospora sp.
ลักษณะอาการ ใบพริกร่วงก่อนกำหนด ถ้าเกิดกับต้นกล้าพริก ต้นกล้าจะแห้งตายโดยจะเริ่มแสดงอาการเป็นจุดขนาดเล็ก ต่อมาขยายวงกว้างจนเป็นแผลขนาดใหญ่ ตรงกลางแผลจะแห้งบางเป็นสีเทาอ่อนหรือน้ำตาล ขอบแผลสีน้ำตาลแก่หรือน้ำตาลอมแดง แผลที่เกิดขึ้นอาจลุกลามมารวมติดกันเป็นแผลใหญ่และหลุดร่วงไป
การแพร่ระบาด เกิดได้ดีในอากาศชื้น เชื้อราจะแพร่กระจาย และระบาดได้ดีโดยลม การสาดกระเซ็นของนํ้า แมลง เครื่องมือกสิกรรม และสิ่งเคลื่อนไหวทุกชนิด การอยู่ข้ามฤดูของเชื้อ เส้นใยที่ขึ้นเกาะกินอยู่บนต้นพืช เมื่อพืชตายก็จะอาศัยเกาะกินอยู่บนเศษซากพืชต่อมาได้อีก อย่างน้อย 1 ฤดูปลูก หรือไม่ก็ไปอาศัยเกาะติดอยู่กับเมล็ด
การป้องกันกำจัด
1.เลือกใช้เมล็ดพันธุ์ที่สะอาดปราศจากเชื้อ
2.หลีกเลี่ยงการปลูกพริกในแปลงที่เคยมีโรคระบาดมาก่อนอย่างน้อย 2 ปี
3.เมื่อเกิดโรคระบาดรุนแรง ควรใช้สารเคมี

ที่มา :   กรมส่งเสริมการเกษตร

ผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนประกอบของพริกมีหลากหลายชนิด ได้แก่ พริกป่น น้ำพริก น้ำจิ้มพริก ซอสพริก อาหารสำเร็จรูปบรรจุกระป๋องบางชนิด อาหารกึ่งสำเร็จรูปที่มีพริกเป็นเครื่องปรุง ส่วนใหญ่แล้วพริกที่นำมาใช้ทำผลิตภัณฑ์นั้นจะเป็นพริกแห้ง ยกเว้นในซอสพริกและน้ำพริกบางชนิดที่ใช้พริกสดในการแปรรูป

จากข้อมูลของกรมส่งเสริมการเกษตรปี 2548 พบว่ามีกลุ่มเกษตรกรผลิตพริกและผลิตภัณฑ์แปรรูปขั้นต้นออกจำหน่ายเป็นสินค้าหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ เป็นจำนวน 99 กลุ่ม ซึ่งข้อมูลดังกล่าวแสดงให้เห็นถึงความสำคัญของพริกกับคนไทยและอุตสาหกรรมแปรรูปพริกยังเป็นอุตสาหกรรมอาหาร และจากสถิติการส่งออกและการนำเข้าของกรมศุลกากรปี 2549 พบว่า การส่งออกพริกมีทั้งรูปผลสด ซอสพริก พริกแห้ง เครื่องแกงสำเร็จรูป และพริกบดหรือป่น เป็นปริมาณรวม 34,653 ตัน คิดเป็นมูลค่า 2,139 ล้านบาท ชนิดที่ส่งออกเป็นมูลค่ามาก 3 ลำดับแรกเป็นผลิตภัณฑ์พริกที่ได้จากการแปรรูป คือ พริกแกง (1,082 ล้านบาท) ซอสพริก (866 ล้านบาท) และพริกสดหรือแช่เย็น (86 ล้านบาท) สำหรับการส่งออกพริกแห้งมีมูลค่า 66 ล้านบาทแต่มีการนำเข้าเป็นมูลค่าสูงถึง 693 ล้านบาท โดยนำเข้ามากที่สุด 3 ลำดับแรก จากประเทศอินโดนีเซีย (564 ล้านบาท) พม่า (81 ล้านบาท)และจีน (26 ล้านบาท) ปริมาณการส่งออกและนำเข้าพริกแห้งแสดงให้เห็นว่าความต้องการใช้พริกแห้งมีมากขึ้น แต่ปริมาณ คุณภาพและราคาของพริกที่ผลิตได้ไม่สอดคล้องหรือสม่ำเสมอกับความต้องการใช้ของผู้แปรรูป จึงทำให้ต้องมีการนำเข้าพริกแห้งเพื่อมาใช้ในอุตสาหกรรมอาหารภายในประเทศ

ที่มา :   คณะเกษตรศาสตร์  มหาวิทยาลัยขอนแก่น