แตงโม

แตงโม เป็นผักตระกูลแตง ที่คนไทยเรารู้จักบริโภคกันมานานแล้ว นอกจากนิยมใช้ผลรับประทานแล้ว ส่วนของผลอ่อน ยอดอ่อน ยังใช้ในการปรุงอาหารได้หลายชนิด แตงโมเป็นพืชที่ปลูกง่ายสามารถปลูกได้ทั่วทุกภาคของประเทศไทย ทุกฤดูกาลตลอดปี แตงโมปลูกได้ในดินแทบทุกชนิด แต่ปลูกได้ดีในสภาพดินร่วนปนทราย ซึ่งมีสภาพความเป็นกรดเป็นด่าง ประมาณ 5.0–7.5 มีการระบายนํ้าได้ดี

การเตรียมดิน
ก่อนปลูกแตงโมให้ไถพลิกหน้าดินตากดินอย่างน้อย 7-10 วัน ในดินที่เป็นกรดจัดให้ใช้ปูนขาวปรับสภาพดินอัตรา 500 กิโลกรัม/ไร่ หากเป็นพื้นที่เดิมที่มีการปลูกแตงโมซ้ำซากให้ปลูกพืชหมุนเวียน(พืชตระกูลถั่ว) ก่อนปลูกแตงโม

ระยะปลูก
หลังจากไถ ให้ทำการพรวนดินย่อยดินให้มีหน้าดินลึก ร่วนและโปร่ง จากนั้นยกร่องกว้าง1.5-2 เมตร ความยาวตามสภาพพื้นที่ ความกว้างระหว่างแปลง 30-50 เซนติเมตร เตรียมหลุมปลูกระยะ 80 x100 เซนติเมตร ซึ่งพื้นที่ 1 ไร่จะสามารถปลูกแตงได้ประมาณ 1,400 ต้น ใช้เมล็ดพันธุ์ประมาณ 200 กรัม

วิธีการปลูก

1.วิธีหยอดเมล็ด
โดยหยอดเมล็ดลงหลุมปลูก หลุมละ 3-4 เมล็ด ลึก 2-3 เซนติเมตร กลบด้วยดินละเอียด รดน้ำให้ชุ่ม ใช้ฟางหรือหญ้าแห้งคลุมแปลงหนาพอสมควร เมื่อต้นกล้าแตกใบจริงได้ 2-3 ใบ หรือประมาณ 10-15 วัน จะทำการถอนแยกให้เหลือ 1-2 ต้นต่อหลุม
2.วิธีการเพาะกล้าโดยทำการเพาะเมล็ดในถ้วยหรือถุงเพาะกล้า วัสดุเพาะประกอบด้วย ดินร่วน 3 ส่วน ขี้เถ้าแกลบ 1 ส่วน ทราย 1 ส่วน และปุ๋ยคอก 1 ส่วน หรือใช้วัสดุเพาะสำเร็จรูป คือ พีทมอส ซึ่งสามารถอุ้มน้ำได้ดี มีธาตุอาหารครบ เมื่อต้นกล้ามีอายุ 10-15 วัน หรือมีใบจริง 2-3 ใบ ทำการย้ายลงแปลงปลูก การปลูกแตงโมลูกผสม แนะนำให้ใช้วิธีเพาะกล้า จะทำให้สะดวกในการดูแลรักษาต้นกล้า และประหยัดค่าเมล็ดพันธุ์ได้ ถ้าเป็นแตงโมชนิดไม่มีเมล็ด จะต้องมีการหนีบเมล็ดก่อน ถึงจะนำไปเพาะลงถ้วยเพาะกล้า

การจัดเถาแตงโม
ถ้าปล่อยให้เถาแตงโมเลื้อยและแตกแขนงไปตามธรรมชาติ เถาแตงของแต่ละต้นก็จะเลื้อยทับกัน และซ้อนกันจนหนาแน่น ทำ ให้ผลผลิตลดน้อยลง สืบเนื่องมาจากแมลงช่วยผสมเกสรได้ไม่ทั่วถึง เพราะไม่อาจแทรกหาดอกได้ทั้งหมด ฉะนั้นเมื่อเถาแตงโมเจริญเติบโตไปจนมีความยาว 1-2 ฟุต ควร ได้มีการจัดเถาให้เลื้อยไปในทางเดียวกันและตัดเถาให้เหลือไว้ต้นละ 4 เถา

การกำจัดวัชพืช
1.ใช้จอบถาก
2.ใช้ฟางคลุมดิน ควบคุมไม่ให้หญ้าขึ้นและเจริญเติบโตมาแข่งกับแตงโม เพราะแตงโมแพ้หญ้ามากเนื่องจากหญ้าส่วนใหญ่มีใบปรกดิน เถาแตงโมนั้นทอดนอนไปกับผิวดิน หากหญ้าขึ้นคลุมแตงโมเมื่อใด หญ้าจะบังใบแตงโมไม่ให้ถูกแดดทำ ให้ใบแตงโมปรุงอาหารไม่ได้เต็มที่ และจะอ่อนแอลงทันทีในที่สุดจะตายหมด ภายในเวลา 2-3 สัปดาห์ เท่านั้น

ที่มา : กรมส่งเสริมการเกษตร

โรคราน้ำค้าง

สาเหตุ เกิดจากเชื้อรา
ลักษณะอาการ เกิดจุดสีเหลืองบนหลังใบ และขยายตัวใหญ่ขึ้น จำนวนจุดสีเหลือง เพิ่มปริมาณมากขึ้น และใต้ใบตรงตำแหน่งเดียวกัน จะมีกลุ่มของเชื้อราสีม่วงอมเทาเกาะเป็นกลุ่มอยู่ เชื้อโรคนี้เจริญได้อย่างรวดเร็ว เมื่ออากาศอุ่นและชุ่มชื้น เมื่อใบแก่ตายเชื้อก็จะไปทำลายใบอ่อน ต่อไป เมื่อใบแห้งไปหมดแล้ว ผลที่เกิดขึ้นมาก็คือ แตงติดผลน้อยและคุณภาพผลแก่ก็ต่ำด้วย
การแพร่ระบาด
สปอร์ ของเชื้อรานี้แพร่ระบาดไปโดยลมและโดยแมลงพวกเต่าแตง
การป้องกันกำจัด
1.กำจัดวัชพืชพวกแตงต่างๆ และต้นที่งอก หรือหลงเหลือจากการเก็บเกี่ยวให้หมดจากบริเวณหรือแปลงปลูก
2.เมื่อปรากฏมีโรคเกิดขึ้นในแปลงปลูกให้รีบป้องกันการระบาดเพื่อรักษาต้นที่ยังดีอยู่โดยการใช้สารเคมี
3.เลือกปลูกพันธุ์ที่มีความต้านทานต่อโรค

โรคเถาเหี่ยว

สาเหตุ เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย Ralstonia solanacearum
ลักษณะอาการ ใบในเถาจะเหี่ยวลงทีละใบ จะเหี่ยวจากปลายเถามาหาโคนเถาในเถาใดเถาหนึ่ง เมื่อเหี่ยวมาถึงโคนเถาก็จะเหี่ยวพร้อมกันหมดทั้งต้น แต่ใบยังคงเขียวอยู่ และพืชตายในทันทีที่พืชเหี่ยวทั้งต้น
การแพร่ระบาด ปกติเชื้อแบคทีเรียนี้อาศัยอยู่ในตัวของแมลงเต่าแตง ต้นแตงโมได้รับเชื้อโรคจากการกัดกินใบของแมลงเต่าแตงนี้ เมื่อเชื้อแบคทีเรียเข้าสู่ต้นแตงโมทางแผลที่แมลงเต่ากัดกิน ก็จะเพิ่มปริมาณขึ้นอย่างรวดเร็ว แล้วก็กระจายตัวเข้าสู่ท่อน้ำและอาหารของแตงโม
การป้องกันกำจัด
1.อย่าปลูกแตงโมซ้ำที่เดิมที่เคยมีการระบาด
2.คลุกเมล็ดพันธุ์ด้วยสารเคมี ก่อนนำไปปลูก
3.ใช้สารเคมีราดลงในหลุมแตงโมที่เกิดโรคและบริเวณข้างเคียงทุก 7 วัน

ที่มา : กรมส่งเสริมการเกษตร

1.แตงโม นิยมรับประทานเป็นผลไม้ โดยแตงโมมีสรรพคุณ แผนไทย คือ
  -ราก          แก้บิด แก้ท้องร่วง แก้ร้อนใน กระหายน้ำ
  -เปลือก   แก้ปวดฟัน แก้ร้อนใน กระหายน้ำ ขับปัสสาวะ
  -ผล           แก้ร้อนใน บำรุงกำลัง ขับปัสสาวะ แก้กระหายน้ำ แก้อ่อนเพลีย
  -เมล็ด       ขับพยาธิ

2.ผลิตภัณฑ์แปรรูปจากแตงโม เช่น เมล็ดแตงโมอบแห้ง เปลือกแตงโมหยี ไอศกรีมแตงโม

ที่มา: คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล